T.O.′s fiets(verbeter)plekken
laatste wijziging: 3 maart 2022 in Hudsondreef


Start
⇒De_Bilt
⇒IJsselstein
⇒Maarssen
⇒Soesterberg
⇒Utrecht_Centrum
⇒Utrecht_De_Uithof
⇒Utrecht_Leidsche_Rijn
⇒Utrecht_NoordOost
⇒Utrecht_NoordWest

Utrecht_Overvecht⇒
Bastionweg.htm [?]
Hudsondreef.htm [?]

⇒Utrecht_Rijnsweerd
⇒Utrecht_West
⇒_In_het_donker

openstaand

7 oktober 2011
Vanuit Groenekan over het tweerichtingfietspad oostelijk van de Einthovendreef−Zuid komend bij de Bastionweg om linksaf te slaan. Het is al volledig donker. Bovendien is het slecht weer. Ik kom net terug vanuit Dronten voor reparaties aan mijn Quest. Plotseling knal ik boven op iets met beide voorwielen. Een vluchtheuvel(!?). De gehele stuurinrichting blijkt ontzet te zijn.
Als ik de bocht iets ruimer zou hebben gemaakt zou ik er alleen met het linkerwiel eroverheen zijn gegaan. De velomobiel zou dan zijn gekanteld. Grote kans dat ik dan met mijn hoofd tegen een paal aan de overzijde terecht zou zijn gekomen. Dan was het een stuk minder goed afgelopen. Nu kon ik naar huis, daar de zaak provisorisch herstellen, en opnieuw naar Dronten rijden.


Grotere kaart weergeven

Op de volgende foto′s die ik 9 oktober overdag en ′s avonds heb gemaakt zie je wat er gebeurde.

Bastionweg_L01.jpgBastionweg_D01.jpg

Hier rem ik af tot ongeveer 25 km/u (6−7 m/s) om linksaf te slaan. De vele borden vallen op. Vooral dat gele bord trekt mijn aandacht.

Bastionweg_L02.jpgBastionweg_D02.jpg

De voorrangssituatie is blijkbaar recent gewijzigd. Ik moet voorrang verlenen.

Bastionweg_L03.jpgBastionweg_D03.jpg

Maar je kijkt sowieso naar links, ook als je wel voorrang hebt. Ik wil de weg op draaien, wat mag en ook moet: Het fietspad linksaf aan de overzijde van het kruispunt buigt weer schuin naar rechts af (links op de foto zichtbaar) en gaat dan over in de Kapelweg. Het geeft geen aansluiting meer op de Bastionweg.

Bastionweg_streetview.jpg

Deze schermafdruk uit Streetview geeft de situatie weer die ik verwacht: Er liggen géén verkeersheuvels. Ik kan met een soepele bocht linksaf draaien.

Ik zie links obstakels op de weg staan (negeer de witte auto).

Ik begin een soepele bocht te maken. Binnen een seconde zal ik midden op de weg zijn...

Wat doen die hekken daar op de weg? Kan ik er langs?

Ik besef pas wat er gebeurd is als ik aan de andere kant van deze verkeersheuvel tot stilstand kom.

Analyse
Bastionweg_heuvel.jpgBastionweg_Einthovendreef.jpg

Ik ben niet de eerste die tegen deze heuvel knalt, gezien de bandensporen. De rechterfoto toont de situatie vanaf de Bastionweg. Automobilisten worden keurig gewaarschuwd met een gele paal. Ook automobilisten die links vanaf de Einthovendreef linksaf gaan naar Groenekan rijden tussen gemarkeerde heuvels door. Blijkbaar heeft de ontwerper er helemaal geen rekening mee gehouden dat er ook fietsers linksaf kunnen slaan zoals ik deed.
En waarom is die voorrangssituatie in deze zin gewijzigd? In de oude situatie was de Bastionweg een aansluiting op de Einthovendreef. Nu is het omgekeerd.

Bastionweg_palen.jpgstuurinrichting_rechts.jpg

Het had nog veel slechter kunnen aflopen. Als ik de, zonder kennis van de aanwezige obstakels, onnatuurlijke bocht had gemaakt en alleen met het linkerwiel over de heuvel was gegaan zou ik ongetwijfeld zijn omgeslagen. De paal met het straatnaambordje was dan mogelijk héél erg dichtbij gekomen. Deze rechtstreekse link toont wat dan de gevolgen zijn!
Ook EuroQuest is er niet ongeschonden vanaf gekomen. In beide velgen zit een deuk, de wielen hebben een slag en de stuurinrichting is ontzet. Het uitspoor is ruim 3 mm, normaliter is er licht toespoor.

11 oktober 2011
Ik heb vandaag deze plek aangemeld voor Mijn slechtste fietspad. Bovendien heb ik het ook rechtstreeks aangemeld bij de gemeente onder begeleiding van een schadeclaim.

25 februari 2012
Het antwoord van de Dienst Ondersteuning, afdeling Financiële Dienstverlening heb ik vandaag ontvangen:

Voor de beoordeling van aansprakelijkheid is aan de afdeling Verkeersgeleidingen van de dienst Stadswerken informatie gevraagd over de schadelocatie. Inmiddels heb ik deze informatie mogen ontvangen. Door personele omstandigheden heeft een reactie aan u helaas op zich laten/wachten.

Dit is bijzonder vervelend en ik bied u dan ook namens de gemeente Utrecht mijn welgemeende excuses aan. Uit uw aansprakelijkstelling maak ik op dat u bij de oversteek van de Bastionweg schade heeft gereden aan de verkeersheuvel ter plaatse. U stelt dat de ontwerper geen rekening heeft gehouden met linksafslaand fietsverkeer. U bent van mening dat er bebakening op alle delen van de verkeersheuvel dient te staan.

Bij de beoordeling van aansprakelijkheid dient onder andere beoordeeld te worden of de verkeerssituatie aan de Bastionweg onveilig is. Hierbij hebben wij ons mede gebaseerd op de foto′s zoals u die heeft toegestuurd. De afdeling Verkeersgeleidingen geeft aan dat er enkele mogelijkheden zijn om een Vluchtheuvel te markeren. Zo worden op een vluchtheuvel doorgaans zogenaamde retro−reflecterende verkeersbakens geplaatst. Ook is het mogelijk dat de verkeersheuvel met een duidelijk witte markering wordt aangegeven al dan niet in combinatie met de eerstgenoemde mogelijkheid. Op de schadelocatie is er voor gekozen om dit bij de tussenliggende vluchtheuvel c.q. de oversteek voor het fietsverkeer niet te doen. De reden hiervoor is dat op de eerste en de laatste vluchtheuvel al bakens staan waarmee de vluchtheuvel afdoende wordt gemarkeerd. Er is tevens inzage gedaan in het Bewonersmeldingsysteem van de Utrecht om te zien om er eventueel meldingen bekend zijn over een vermeend onveilige situatie op de schadelocatie. Raadpleging van dit systeem leert dat er geen meldingen hierover bekend zijn.

Te oordelen naar uw foto′s en toedrachtsomschrijving zijn wij van mening dat de oorzaak van uw schade niet is gelegen in een onveilige situatie ter plaatse, maar in afwijkend weggedrag van uw kant. Voor een toelichting hierop verwijs ik u allereerst naar de bijgevoegde foto. Daarop is te zien dat het in casu gaat om een tweerichtingsfietspad. Op het midden van de oversteek is het fietspad onderverdeeld met een doorgetrokken streep, hetgeen aangeeft dat de fietsers op hun eigen weghelft dienen te blijven. Afgaande op uw toedrachtsomschrijving bent u van het (verplichte) fietspad afgeweken. Met andere woorden, u heeft met de vluchtheuvel in aanraking kunnen komen doordat u de ononderbroken streep heeft genegeerd en op het andere deel van het fietspad (voor tegemoetkomend fietsverkeer) heeft gereden.

Gelet op hetgeen hierboven besproken is, kan ik niet anders dan concluderen dat de gemeente Utrecht niet aansprakelijk is voor uw schade. Er is geen sprake van een onveilige verkeerssituatie. Indien u, zoals aangegeven, het fietspad had gevolgd, was de schade te voorkomen geweest. Uw vordering moet daarom worden afgewezen. Ik begrijp dat deze uitkomst niet zal voldoen aan uw ven/vachtingen. Desondanks hoop ik dat u begrip kunt opbrengen voor dit standpunt.

Ik beraad mij nog op een antwoord, maar als ik niets doe, is het voor de gemeente onmogelijk nog iets te verbeteren. Dat zou namelijk impliciet een erkenning zijn van de onveiligheid van de huidige situatie.

9 maart 2012
Na lang nadenken en veel adviezen van collega−fietsers heb ik nu een concept−antwoord.

In uw brief van 21 februari komt u tot de conclusie dat de Gemeente Utrecht zich niet aansprakelijk acht voor de door mij geleden schade op 7 oktober 2011 op de Bastionweg. Voorts schrijft u: "Er is geen sprake van een onveilige verkeerssituatie."

Vooral om dit laatste punt − veiligheid − wil ik de Gemeente Utrecht voor groter leed behoeden als mocht blijken dat de Gemeente nalatig is geweest. De feitelijke omstandigheden en gegevens waarop mijn claim en deze brief berusten staan vermeld op mijn website, kegge13.nl/fiets/index.php?i=Utrecht_Overvecht/Bastionweg.htm. Deze feiten en documentatie bestrijdt u niet. Voor de goede orde wil ik u ook wijzen op het reeds gemelde tijdstip van het ongeval: 7 oktober 2011 rond 19:45 uur. Het is dan volledig donker. De foto′s van 9 oktober in het donker zijn onder vergelijkbare omstandigheden als die op 7 oktober gemaakt. Citaten uit uw brief staan tussen aanhalingstekens in cursief.

Veiligheid en zichtbaarheid
"De afdeling Verkeersgeleidingen geeft aan dat er enkele mogelijkheden zijn om een Vluchtheuvel te markeren. Zo worden op een vluchtheuvel doorgaans zogenaamde retro−reflecterende verkeersbakens geplaatst. Ook is het mogelijk dat de verkeersheuvel met een duidelijk witte markering wordt aangegeven al dan niet in combinatie met de eerstgenoemde mogelijkheid. Op de schadelocatie is er voor gekozen om dit bij de tussenliggende vluchtheuvel c.q. de oversteek voor het fietsverkeer niet te doen. De reden hiervoor is dat op de eerste en de laatste vluchtheuvel al bakens staan waarmee de vluchtheuvel afdoende wordt gemarkeerd."
U bevestigt dat het gaat om een reeks van vluchtheuvels waarbij ervoor gekozen is alleen de eerste en de laatste heuvel te markeren met een retroreflecterend baken. Dit argument raakt kant noch wal. U heeft het immers over de veiligheid voor het langsrijdend verkeer op de Bastionweg. Het is irrelevant voor kruisend verkeer over het fietspad dwars op de Bastionweg. Sterker nog, uw uitleg dat het wit markeren van de vluchtheuvels onnodig was vanwege wel geplaatste bakens geeft aan dat de veiligheid uitsluitend is beoordeeld voor het langsrijdende verkeer. De Gemeente stelt dat de tussenliggende heuvels niet eens zichtbaar hoefden te zijn. Hiermee erkent de Gemeente Utrecht dat zij tekort is geschoten in het zichtbaar maken van de verkeersheuvel voor mij als kruisende fietser.

Volgens de Ontwerpwijzer Fietsverkeer (C.R.O.W. 2006, pag. 49) is "de minimale boogstraal 5,00 m; bij kleinere waarden daalt de fietssnelheid tot beneden de 12 km/h en moet de fietser veel moeite doen om overeind te blijven". De karakteristieken van een fiets − aandrijving op spierkracht en daarom de wens zo min mogelijk van deze krachtsinspanning te verliezen − zijn algemeen bekend en leiden ertoe dat deze weggebruikers een veel ruimere bocht (dus eerder de bocht inzetten) zullen maken als dat mogelijk is. Aangezien ik wel het kruispunt kende maar er niet regelmatig kwam had ik geen kennis van de gewijzigde situatie. Zonder de vluchtheuvels zal de fietser altijd kiezen voor een ruime bocht. Aangezien de vluchtheuvel voor mij niet zichtbaar was op 7 oktober 2011 om 19:45 uur koos ik voor een ruime bocht. Een volgens u veilige situatie die geen verbetering behoeft.
Concluderend: de verkeersheuvels waren voor fietsers niet afdoende gemarkeerd en de Gemeente heeft deze situatie bewust zo gecreëerd. Ik acht de Gemeente dan ook verwijtbaar te hebben gehandeld.
In de jurisprudentie is dit ook vastgelegd. De wegbeheerder moet de verkeerstekens en de bebakening zo plaatsen, dat alle verkeersdeelnemers nog voldoende kunnen anticiperen op het komende gevaar (NJ 2000/172).

Plaats op de weg en rijtaak
"Te oordelen naar uw foto′s en toedrachtsomschrijving zijn wij van mening dat de oorzaak van uw schade niet is gelegen in een onveilige situatie ter plaatse, maar in afwijkend weggedrag van uw kant. Voor een toelichting hierop verwijs ik u allereerst naar de bijgevoegde foto. Daarop is te zien dat het in casu gaat om een tweerichtingsfietspad. Op het midden van de oversteek is het fietspad onderverdeeld met een doorgetrokken streep, hetgeen aangeeft dat de fietsers op hun eigen weghelft dienen te blijven. Afgaande op uw toedrachtsomschrijving bent u van het (verplichte) fietspad afgeweken. Met andere woorden, u heeft met de vluchtheuvel in aanraking kunnen komen doordat u de ononderbrokenstreep heeft genegeerd en op het andere deel van het fietspad (voor tegemoetkomend fietsverkeer)"
U verwijst naar mijn foto L04 ter illustratie. Dit argument is om een zestal redenen onjuist:
  1. De streep is in het donker onzichtbaar en in elk geval zeker niet tijdig zichtbaar. Zie foto D03.
  2. Bij het naderen van een kruispunt is de primaire taak het besturen van het eigen voertuig en het letten op kruisend (auto)verkeer vanuit twee richtingen en eventueel tegemoetkomend (fiets)verkeer. De wetgever kan van de weggebruiker niet verwachten slecht zichtbare markeringen op dat moment bewust te kunnen waarnemen en interpreteren.
  3. Ik reed al niet meer op het fietspad. Op het moment dat ik met beide wielen de lange zijde van de verkeersheuvel raakte. Ik heb derhalve ook niet de ononderbroken streep genegeerd.
  4. Het fietspad heeft voor mij, rijdend in een driewielige velomobiel geen verplicht karakter (RVV hoofdstuk II, artikel 5 lid 4). Ik mag derhalve afwijken van het fietspad.
  5. Als de Gemeente het zo belangrijk vindt de gebruikers op de eigen weghelft te houden dan had dat reeds vóór het kruispunt met een doorgetrokken streep aangegeven moeten houden. Dat is niet het geval (foto L04 en D03). U heeft mij niet tijdig gewaarschuwd voor deze situatie. Bovendien is het nog maar de vraag of redelijkerwijs verwacht mag worden dat zo′n korte streep ook begrepen wordt als doorgetrokken streep.
  6. De door u aangehaalde retro−reflecterende bakens zijn voorzien van gebodsbord rijrichting D2. Ik ben dit bord als fietser niet tegengekomen. Derhalve kunt u mij ook niet verwijten tijdens het maken van een bocht op een kruispunt niet op de juiste rijbaan c.q. weghelft te rijden. De wegbeheerder moet rekening houden met het feit dat niet alle verkeersdeelnemers steeds de nodige voorzichtigheid en oplettendheid zullen betrachten (NJ 1993/547 Bussluis).

In mijn uitleg over de toedracht merk ik ook op dat mijn aandacht werd getrokken door de bebording "... De vele borden vallen op. Vooral dat gele bord trekt mijn aandacht."
Te veel bebording kan ook tot verwarring en aansprakelijkheid van de wegbeheerder leiden (LJN AS 2123, 04/395).

Daarnaast mag u blij zijn dat ik al zo vroegtijdig het fietspad heb verlaten. Als ik de door u beoogde krappe bocht had genomen, was de kans levensgroot geweest dat mijn velomobiel uitsluitend met het linkerwiel over de heuvel was gegaan. De logische uitkomst onder die omstandigheden is kantelen en op de zijkant rechtdoor glijden. Foto L06 laat zien welke obstakels dan te verwachten zijn.

Uw conclusie
"Te oordelen naar uw foto's en toedrachtsomschrijving zijn wij van mening dat de oorzaak van uw schade niet is gelegen in een onveilige situatie ter plaatse, maar in afwijkend weggedrag van uw kant."
Ik moet helaas voor u concluderen dat uw argumenten voor deze conclusie ondeugdelijk zijn. Bovendien laat ook de jurisprudentie zien dat de gemeente nalatig is door uitsluitend vanuit het perspectief van het autoverkeer de veiligheid te beoordelen.
Ik verzoek u dan ook het door mij gevraagde bedrag op mijn rekening over te maken.

De veiligheid verbeteren
Het is allerminst mijn bedoeling om risico′s te nemen; Ik heb een defensieve rijstijl. Mijn ongeluk en de analyse ervan hebben aangetoond dat het kruispunt niet veilig is. Dat is u al bekend vanaf 10 oktober 2011. De Gemeente laat dus willens en wetens deze situatie voortbestaan. Ik verzoek u daarom in elk geval de vluchtheuvel veel beter zichtbaar te maken. En het toelaten van een ruimere bochtstraal zal zeker op prijs gesteld worden.


31 maart 2012
Gisteren ontving ik een brief van de Gemeente Utrecht van dezelfde persoon als de eerste brief.
Hierbij bevestig ik de ontvangst van uw schrijven d.d. 10 maart 2012. U geeft daarin aan dat u zich niet kunt vinden in de afwijzing van aansprakelijkheid.

In reactie op uw schrijven kan ik aangeven dat ik uw aansprakelijkstelling en het onderliggend dossier in handen heb gegeven van expertisebureau Cordaet met het verzoek om deze namens de gemeente te behandelen. Cordaet zal u binnenkort nader berichten. Namens de gemeente zal ik uw dossier aandachtig blijven volgen.

Ik vind dit een trieste ontwikkeling. De kosten van de afhandeling worden nu vele malen groter dan de schadeclaim. En de veiligheidssituatie wordt er niet mee verbeterd. Kortom, gemeenschapsgeld dat beter besteed had kunnen worden aan een pot witte verf en een paar goede reflectoren.



6 juni 2012
Vandaag komt er een brief van de gemeente Utrecht:
In aansluiting op de brief van 27 maart 2012 kom ik namens de gemeente Utrecht bij u terug op de onderhavige schade.

In eerdere correspondentie is gemotiveerd aangegeven dat wij van mening zijn dat er in casu geen sprake is van een gebrekkige opstal c.q. een onveilige situatie. Gesteld mag worden dat de weg voldoet aan de eisen die daaraan in de gegeven omstandigheden gesteld mogen worden. Evenwel hebben wij besloten om geheel onverplicht en tegen finale kwijtschelding uw materiële schade te vergoeden.

De schade aan uw velomobiel heeft u onderbouwd met de reparatienota met daarbij de transportkosten van uw velomobiel. Vandaag is dan ook opdracht gegeven om € 217,28 over te maken op rekeningnummer [...] te Utrecht.

Als transportkosten had ik 160 km à € 0,19 per kilometer gerekend. Mijn werkelijke kosten (maar wie rekent die voor een hobby) liggen hoger.
Mijn oorspronkelijke doel is hiermee eigenlijk maar gedeeltelijk bereikt. Er is nog steeds geen erkenning voor de onveiligheid van zo′n ontwerp. Sterker nog: het is een vrijbrief om zo aan te blijven klooien als gemeente.